काठमाडौंं, फागुन २ । दिनभरीको कामको दबाबले शरीरको हरेक अंगलाई असर गर्छ । यस्तो अवस्थामा राती शान्त निन्द्रा लाग्छ । धेरै मानिसहरू सुत्नुअघि आफ्नो अनुहार र हात धुने गर्छन् । यद्यपि, हरेक दिन सुत्नु अघि हामीले आत मुख मात्र हैन खुट्टा पनि धुनु पर्छ ।
दिनभर टाइट जुत्ता लगाएर वा दिनभर उभिदा बेलुकी हाम्रो खुट्टा कडा भएको हुन्छ । अनुहार, शरीर र कपाल जस्तै खुट्टालाई पनि त्यस्तै हेरचाह चाहिन्छ । कतिपय मानिस आलस्यका कारण खुट्टा धुँदैनन् भने कतिपयले दिनभर मोजा लगाएपछि खुट्टा जोगिन्छ कीटाणुबाट जोगिन्छ भन्ने विश्वास गर्छन् तर डाक्टरहरु के भन्छन् बुझ्नुहोस् -
खुट्टालाई अक्सर बेवास्ता गरिन्छ । तर दिनमा कम्तिमा दुई पटक आफ्नो खुट्टा धुनुपर्छ । एक पटक बिहान र फेरि राति सुत्नु अघि । किनकी घर भित्र पनि धुलोका कणहरु हुन्छन्, जो सजिलै खुट्टामा टाँसिन्छन् । छाला विशेषज्ञहरु भन्छन्, 'हाम्रो खुट्टा भुइँमा सबैभन्दा छिटो सम्पर्कमा आउँछ, जसको कारण धुलो र कीटाणुहरू यसमा टाँसिन्छन् । जब तपाइँ यी खुट्टालाई आफ्नो ओछ्यानमा लैजानुहुन्छ, यो धुलो र कीटाणु सजिलै तपाइँको नाक, मुख र छालामा पुग्न सक्छ, जसले संक्रमण निम्त्याउँछ। यस्तो अवस्थामा खुट्टा धुँदा संक्रमणको डर हुँदैन ।'
सरसफाइको दृष्टिकोणले राति खुट्टा धुनु भनेको ओछ्यानमा आउने फोहोर र कीटाणुबाट मुक्ति पाउन सजिलो उपाय हो । दिनभर जुत्ता लगाउनाले खुट्टामा पसिना आउँछ, जसले गर्दा ब्याक्टेरिया जम्मा हुन्छ । खुट्टा धोएमा यी ब्याक्टेरिया ओछ्यानमा पुग्दैन र एथलीटको खुट्टा जस्ता रोगको जोखिम कम हुन्छ । यो रोग प्रायः चिसो चिस्यान र पसिनाबाट फैलिन्छ।
एथलीट फुटको संक्रामक फंगल संक्रमण हो जसले खुट्टाको छालामा समस्या निम्त्याउँछ। यो तातो र चिसो ठाउँहरूमा फस्टाउँछ, विशेष गरी औंलाहरूको बीचमा चिलाउने, छाला सुन्निनु, छालामा जलन हुनु एथलीट फुटका केही लक्षणहरू हुन् । यसबाट पीडित व्यक्तिहरूलाई संक्रमण फैलिनबाट रोक्न सुत्नु अघि आफ्नो खुट्टा धुन डाक्टरहरु सल्लाह दिन्छन् ।
कुनै पनि प्रकारको संक्रमणबाट बच्न सरसफाइमा ध्यान दिनु आवश्यक रहेको चिकित्सकहरू बताउँछन् । अन्यथा, ब्याक्टेरिया र फंगल संक्रमण बाहेक, यदि खुट्टामा चिसो रह्यो भने सेकेण्डरी इन्फेक्सनको सम्भावना हुन्छ । त्यसैले राति सुत्नुअघि नियमित रूपमा खुट्टा धुनुपर्छ ।
मधुमेह रोगीले झन खुट्टाको सरसफाईमा विशेष ध्यान दिनुपर्छ । मधुमेह रोगीमा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कम भएका कारण संक्रमण फैलिने जोखिम बढी हुने गरेको चिकित्सकहरु बताउँछन् । खुट्टामा भएको संक्रमणको कारण मधुमेहसँग सम्बन्धित सबै मेटाबोलिक परिवर्तनहरू गडबड हुन थाल्छ । मधुमेहका बिरामीको खुट्टामा फङ्गल वा ब्याक्टेरियाको संक्रमण फैलिएपछि खुट्टालाई नराम्रो असर गर्छ ।
